مشخصات فیزیکی متیل استات
متیل استات مایع بی‌رنگ و شفافی است که از خانواده استرها به شمار می‌آید.
این ماده قابل اشتعال که خاصیت سمی بودن کمی را داراست؛ بویی شبیه بوی چسب و پاک‌کننده‌های ناخن (استون) دارد.
مشخصات شیمیایی متیل استات
متیل استات با فرمول شیمیایی CH3COOCH3 که به صورت MeOAC است شناخته می‌شود.
این ماده در محلول‌های اسیدی قوی یا بازی قوی ناپایدار بوده و همچنین فاقد مواد فرار است.
سرعت بالای تبخیر متیل استات شبیه استون است، اما نسبت به آن اشتعال‌پذیر، آب‌گریز و نیز مقرون به‌صرفه‌تر است، به همین دلیل جایگزین مناسبی برای استون به شمار می‌آید.
متیل استات در بازار مواد شیمیایی با نام‌های دیگری مانند استیک اسید متیل استریا متیل اتانوآت خرید و فروش می‌شود.
متیل استات در حلال های آلی معمول از جمله الکل‌ها، کتون‌ها، استرها و گلیکول‌ها به راحتی حل می‌گردد، اما در آب و به مقداری اندک حل می‌شود؛ بنابراین بهتر است برای حل کردن این ماده در آب از گرما کمک گرفته شود.
متیل استات به عنوان حلال استفاده می‌شود. این ماده یک حلال با قطبیت ضعیف است که استات سلولز، پلی وینیل استات، آکریلیک‌ها، پلی استرها و طیف وسیعی از رزین را در خود حل می‌کند.
این ماده مواد آلی فرار ندارد و از مواد آلوده‌کننده هوا نیست، به همین دلیل متیل استات حلال سازگار با محیط زیست است.
روش تولید متیل استات
معمول‌ترین روش تولید این ماده طی فرایند استری کردن متانول و اسید استیک در حضور اسیدی قوی مانند سولفوریک اسید است.
CH3COOH+CH3OH->CH3COOCH3+H2O
این ماده در حضور بازهای قوی مانند سدیم هیدروکسید و یا اسیدهای قوی مانند هیدروکلریک اسید و یا سولفوریک اسید در دمای بالا مجددا به متانول و استیک اسید هیدرولیز می‌گردد.
تولید این ماده شامل مراحل زیر است:
واکنش متانول و اسید استیک – تقطیر- بسته‌بندی و انبار کردن
مقادیر کیفی الکل و اسید استیک را به داخل راکتوری که قسمت زیرین آن مخروطی است می‌ریزند. سپس آن را بهم می‌زنند و درجه ی حرارت را در حدود ۵۰ الی ۶۰ درجه‌ی سانتی‌گراد تنظیم می‌نمایند. واکنش در مدت ۱۰ ساعت به طور کامل انجام می‌شود و محصولات واکنش به مخزن ذخیره‌سازی محصول منتقل می‌شوند و بعد از تقطیرسازی بسته‌بندی می‌گردد.
کاربرد متیل استات
به طور معمول برای تمیز کردن در آزمایشگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آشناترین نوع مصرف متیل اتانوآت (متیل استات) در مصارف خانگی به عنوان ماده‌ی پاک‌کننده‌ی لاک ناخن و به عنوان رقیق‌کننده‌ی رنگ است.
متیل استات یک حلال عمومی برای سلولز، لاک، رنگ و رزین، پوشش‌ها و عطرها است. از آن در فرمولاسیون پاک‌کننده‌ها استفاده می‌شود. به عنوان یک واسطه برای تولید داروها، چرم‌های مصنوعی، طعم‌دهنده‌های سنتزی استفاده می‌شود.
این ماده همچنین در لوازم آرایشی، مراقبت شخصی -مثل عطر، لاک ناخن- لاک پاک‌کن و غیره استفاده می‌شود.
کاربرد متیل استات در رنگ‌ها و پوشش‌ها
دلیل فقدان مواد آلی فرار در متیل استات و همچنین سرعت تبخیر بالای باعث شده است که کاربرد آن در تولید رنگ‌ها و پوشش‌ها بیشتر شود.
در تولید انواع رنگ‌های زود خشک‌شونده و پوشش‌های چوب (لاک‌ها)، کاربردهای صنعتی، صنایع اتومبیل، وسائل نقلیه و تجهیزات دریایی، قوطی‌ها و غیره استفاده می‌شود. همچنین به عنوان حلال در لاک ناخن نیز بسیار مناسب است.
کاربرد متیل استات در پاک کننده سطوح
خاصیت آبگریزی متیل استات باعث می‌شود که برای تمیز کردن سطوح فلزی قبل از رنگ کردن و آماده‌سازی آن‌ها در کاربردهای دریایی و تجهیزات حساس به رطوبت مناسب باشد. متیل استات به علت خاصیت آبگریزی و خشک شدن سریع، به عنوان انحلال در پاک‌کننده سطوح به کار می‌رود. چون متیل استات خیلی سریع تبدیل به بخار می‌شود، آلاینده‌های هوا را به سطح مورد نظر جذب نمی‌کند.
نکات ایمنی و خطرات استفاده از متیل استات
استفاده از متیل استات به دلیل اشتعال‌پذیری خطرناک است. این ماده بسیار قابل اشتعال است و در دمای ۱۰- درجه‌ی سانتی‌گراد به صورت ناگهانی شعله‌ور می‌شود. برای خاموش کردن این محصول در هنگام آتش‌سوزی ممکن است استفاده از آب کافی نباشد و لازم باشد از دی اکسید کربن نیز برای خاموش کردن آتش استفاده کرد؛ و هرگز از مواد شیمیایی خشک مانند نیترو متان و نیترو اتان برای خاموش کردن آتش استفاده نشود. در صورت امکان ظرف‌های محتوی محصول را از محل آتش‌سوزی خارج نمایید.
در هنگام استفاده و یا قرارگرفتن در معرض متیل استات ممکن است فرد دچارخواب آلودگی، گیجی و یا حتی آسیب‌های شدید چشمی شود.